22 Νοε 2008

Οι δύο πηγές της ηθικής και της θρησκείας - Henri Bergson

Η ΕΝΘΥΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΟΥ ΚΑΡΠΟΥ είναι ό,τι πιό παλιό υπάρχει στη μνήμη του καθενός άπό μας, όπως και στη μνήμη της ανθρωπότητας. Θα το παρατηρούσαμε, αν τήν ενθύμηση αυτή δεν την σκέπαζαν άλλες, στις οποίες προτιμούμε νά ανατρέχωμε. Τί δε θά ήταν η παιδική μας ζωή αν μας άφηναν νά κάνωμε ό,τι θέλαμε ! Θα πετούσαμε από χαρές σέ χαρές. Μα νά, κάποιο εμπόδιο αναπηδούσε, ούτε ορατό, ούτε απτό: μια απαγόρευση. Γιατί υπακούαμε; Ούτε αναρωτιόμασταν καν, είχαμε πάρει τη συνήθεια νά άκούωμε τους γονείς μας και τους δασκάλους μας. Νιώθαμε καλά πάντα, ότι αυτό γινόταν γιατί ήταν γονείς μας, γιατί ήταν δάσκαλοί μας. Στά μάτια μας λοιπόν τό κύρος των πηγή του είχε λιγώτερο τους ίδιους, περισσότερο τή θέση των σχετικά μέ μας. Κατείχαν ώρισμένη θέση: κι από κει ξεκινούσε, με διεισδυτική δύναμη, πού δε θα τήν είχε αν εκτοξευόταν από αλλού, ή προσταγή. Μ' άλλα λόγια, γονείς και δάσκαλοι φαινόταν ότι ενεργούν ως επίτροποι. Δεν τό βλέπαμε τότε καθαρά, πίσω όμως άπό τους γονείς μας και τους δασκάλους μας μαντεύαμε κάτι τό τρομερά μεγάλο, ή καλύτερα κάτι τό ακαθόριστο, πού με όλο του τον όγκο μας βάραινε με τήν ιδική των μεσολάβηση. Θά λέγαμε αργότερα οτι αυτό τό κάτι είναι ή κοινωνία. Φιλοσοφώντας τότε απάνω σ' αυτήν, θά τήν παραβάλλαμε με οργανισμό, του οποίου τά κύτταρα, ενωμένα με αόρατους δεσμούς, υποτάσσονται τό ένα στο άλλο σοφά ιεραρχημένα καί, γιά τό μεγαλύτερο καλό του συνόλου, συμπτύσσονται με τρόπο φυσικό και με πειθαρχία, πού μπορεί νά απαιτήση τή θυσία του μέρους. Αυτό βέβαια θά είναι μονάχα μια παρομοίωση, γιατί άλλο πράγμα είναι ένας οργανισμός, πού διέπεται άπό αναγκαίους νόμους, και άλλο πράγμα μιά κοινωνία, πού τήν αποτελούν ελεύθερες θελήσεις. [...]

Οι δύο πηγές της ηθικής και της θρησκείας - Henri Bergson

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Ratings